Zmiana napięcia Zakłady energetyczne zobowiązane są do zmiany napięcia znamionowego w sieci niskiego napięcia z 220 V na 230 V. Przeciętny odbiorca w ogóle nie powinien odczuć tej zmiany.
Rzadko kiedy zastanawiamy się nad tym, jak zasilane są nasze domowe odbiorniki elektryczne. Jednak ci którzy wiedzieli, że znamionowe napięcie w typowym gniazdku w każdym domu wynosi 220 V, często zamiast określenia „niskie napięcie” mówili po prostu „dwieście dwadzieścia”. Już niedługo będą musieli zmienić przyzwyczajenia. Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna, podobnie jak inne zakłady energetyczne w Polsce, przeprowadzi w swojej sieci zmianę napięcia znamionowego 220 V na 230 V, w przypadku przyłączy trójfazowych będzie to odpowiednio zmiana z 380/220 V na 400/230 V. Nie jest to pomysł tylko polskich energetyków. Na świecie istnieje wiele standardów zasilania niskim napięciem, w państwach Unii Europejskiej używa się głównie trzech jego rodzajów: 220, 230 i 240 V. Jednak od kilkunastu lat państwa Wspólnoty ujednolicają tę wartość, wprowadzając jako normę napięcie 230 V. Podstawowym dokumentem obowiązującym w tym zakresie jest Polska Norma PN-IEC 60038 „Napięcia znormalizowane IEC”. Jest to norma obligatoryjna, która zgodnie z Ustawą z dnia 03.04.1993 o normalizacji (Dz. U. Nr 55 poz. 251, ze zm.), wprowadzona została do obowiązkowego stosowania Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 14.09.1999 w sprawie obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm (Dz. U. Nr 80, poz. 911, ze zm.). Zgodnie z zapisami normy na obszarach na których obowiązuje napięcie 220 V (a więc w praktyce w całej Polsce) należy stopniowo doprowadzić napięcie do wartości znamionowej 230 V. Norma zaleca zakończenie okresu przejściowego z końcem 2003 roku, po tym czasie zakres utrzymywanego napięcia powinien wynosić 230 V +/-10%. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców (Dz. U. nr 85 poz. 957) nakłada na przedsiębiorstwa energetyczne obowiązek pisemnego informowania odbiorców o zmienionych warunkach zasilania. Zgodnie z tym Rozporządzeniem, należy z rocznym wyprzedzeniem powiadomić odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym do 1 kV, o konieczności dostosowania przez nich instalacji do zmienionych warunków zasilania. Jednocześnie te same przepisy (§ 16 punkt 9) nakładają na odbiorców energii elektrycznej obowiązek wcześniejszego dostosowania swoich urządzeń do zmienionych warunków funkcjonowania sieci, o których odbiorca został uprzednio powiadomiony. Uwzględniając te wymogi ZE Słupsk S.A. rozpoczął akcję informacyjną, mającą na celu przekazanie niezbędnych informacji wszystkim swoim klientom. Najważniejszym elementem akcji będzie dostarczenie klientom indywidualnych powiadomień w formie ulotki roznoszonej wraz z rachunkami za energię. Artykuły wyjaśniające przyczyny i skutki wprowadzanych zmian pojawią się również w prasie lokalnej. Informacje można będzie uzyskać także w Biurach Obsługi Klienta. Szczegółowych wyjaśnień udzielać będą telefonicznie wyznaczeni pracownicy. Zakład Energetyczny Słupsk S.A. zmianę napięcia będzie wprowadzać stopniowo, proces ten rozpocznie się w listopadzie 2003 roku. Podstawowe działania skierowane będą na podniesienie napięcia do poziomu zalecanego nowymi przepisami na obszarach o najniższych dopuszczalnych obecnie wartościach napięć. Realizacja tego zadania polegała będzie na zmianie przekładni transformatorów rozdzielczych lub w niektórych przypadkach, gdy konstrukcja transformatora nie pozwala na zmianę przekładni, na wymianie transformatora w stacji lub innych działaniach inwestycyjnych. Są to jednak nieliczne przypadki. W zdecydowanej większości sieci niskich napięć, wartość napięcia zawiera się w granicach dopuszczalnych zarówno przez nowe jak i stare przepisy. W tych przypadkach nie będą konieczne działania techniczne. Należy więc podkreślić, że wprowadzana zmiana nie oznacza nagłej zmiany napięcia w całej sieci. Zmianie ulega jedynie napięcie znamionowe oraz określony w oparciu o nie zakres praktycznie dopuszczalnego napięcia w sieci. Ponieważ już w tej chwili u większości naszych odbiorców napięcie zawiera się w zakresie dopuszczalnym według nowego standardu, można powiedzieć, że u większości odbiorców po prostu nic się nie zmieni. Natomiast nieliczni odbiorcy zasilani obecnie napięciem o wartościach bliskich dopuszczalnemu minimum odczują zdecydowanie pozytywne skutki zmiany, w postaci wzrostu napięcia, a tym samym poprawy warunków pracy ich urządzeń W zakresie dostosowania urządzeń odbiorców do nowego standardu zasilania w większości całkowicie wystarczające będzie jedynie sprawdzenie, do jakiego napięcia znamionowego przystosowane jest dane urządzenie. Informacja o poziomie napięcia na jakie urządzenie zostało wyprodukowane znajduje się zawsze na tabliczce znamionowej każdego urządzenia. Należy tutaj dodać, że praktycznie wszystkie urządzenia oferowane na rynku Polskim od początku lat 90 przystosowane są do napięcia 230 V. Również urządzenia starsze, produkowane jeszcze w latach 80 będą po zmianie napięcia najprawdopodobniej w większości działać poprawnie. Jedynie w przypadku najstarszych urządzeń, w znacznym stopniu wyeksploatowanych, mogą ewentualnie wystąpić problemy z ich poprawną pracą. Generalnie, na podstawie doświadczeń niemieckich, gdzie zmianę napięcia zasilającego wprowadzono na początku lat 90-tych można przyjąć, że podwyższenie napięcia nie powinno pociągnąć za sobą ujemnych skutków dla już pracujących odbiorników. Niemniej jednak wydaje się konieczne podanie niezbędnych wyjaśnień na temat skutków użytkowania urządzeń i sprzętu gospodarstwa domowego wyprodukowanego na napięcie 220/380 V, a zasilanego napięciem 230/400 V.
Wpływ zasilania zwiększonym napięciem na pracę urządzeń różnego typu:
Urządzenia grzewcze z regulacją temperatury.
Podwyższenie napięcia zasilającego dla takich odbiorników jak żelazka, pralki automatyczne, piece elektryczne, suszarki itp. powoduje niewielki wzrost poboru mocy, lecz nie ma praktycznie wpływu na wartość regulowanej temperatury, ani też na zużycie energii elektrycznej, gdyż czas nagrzewania ulega odpowiedniemu skróceniu.
Urządzenia gospodarstwa domowego.
W przypadku takich odbiorników jak odkurzacze, roboty kuchenne itp. przy zasilaniu podwyższonym napięciem nie stwierdzono żadnych problemów, gdyż wzrost napięcia powoduje nieznaczne zwiększenie obrotów silnika, równocześnie jednak zwiększa się chłodzenie powietrzem związane z prędkością obrotową. Nie stwierdzono też widocznego wzrostu zużycia energii elektrycznej. W zamrażarkach, lodówkach, zmywarkach do naczyń cykle i programy pracy tych urządzeń ulegną nieznacznemu skróceniu, praktycznie niezauważalnemu dla użytkownika.
Źródła światła (żarówki, jarzeniówki itd.).
Od dłuższego już czasu dostępne w sprzedaży źródła światła są zbudowane na napięcie 230 V.
Urządzenia elektroniki domowej i biurowej.
Komputery, urządzenia telekomunikacyjne oraz wszelkie urządzenia elektroniczne, jak również sprzęt RTV są wyposażone w wewnętrzne układy stabilizacji napięcia i podwyższenie napięcia zasilającego w przewidywanej wysokości nie będzie miało wpływu na ich pracę.
Wymóg dostosowania urządzeń do nowego standardu zasilania 230 V +/-10% dotyczy nie tylko użytkowników, ale oczywiście również producentów i importerów w przypadku urządzeń nowych. Przy zakupie urządzeń elektrycznych zalecane jest upewnienie się, czy urządzenie jest faktycznie przystosowane do napięcia 230/400 V. Każde nowe urządzenie musi być oznakowane napięciem 230 V w przypadkach odbiorników jednofazowych i napięciem 400 V w przypadkach odbiorników trójfazowych. Dotyczy to urządzeń produkcji krajowej jak i zagranicznej. Stąd też zalecana jest szczególna rozwaga przy zakupach dokonywanych poza sieciami handlowymi (targowiska, stragany itp.), gdzie mogą pojawić się urządzenia tańsze, importowane, zbudowane wg starych wymagań, a nie znajdujące nabywców w krajach o wprowadzonym już napięciu zasilania 230/400 V.